|
Başbakanlık (Diyanet İşleri Başkanlığı)’tan:
2016 YILI
KURBAN HİZMETLERİNİN UYGULANMASINA DAİR TEBLİĞ
BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Kapsam,
Dayanak ve Tanımlar
Amaç
MADDE 1 – (1) Bu Tebliğin amacı, kurban kesmek isteyenlerin kurbanlarını
dini hükümlere, sağlık şartlarına ve çevre temizliğine uygun olarak hayvana
en az acı verecek şekilde kesmelerine veya vekalet yoluyla kestirmelerine
yardımcı olunması, kurban satış ve kesim yerlerinin belirlenmesi, kesim
yapacak kişilerin eğitilmesi, alınacak tedbirler ve bu konulara ilişkin
diğer hususları düzenlemektir.
Kapsam
MADDE 2 –
(1) Bu Tebliğ, 2016 Yılı Kurban
Bayramı’nda ve 2017 Yılı Kurban Hizmetlerinin Uygulanmasına Dair Tebliğ
yürürlüğe girene kadar kesilecek kurbanlarla ilgili esasları, alınacak
tedbirleri ve bu konulara ilişkin diğer hususları kapsar.
Dayanak
MADDE 3 – (1) Bu Tebliğ, 22/6/1965 tarihli ve 633 sayılı
Diyanet İşleri Başkanlığı Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanunun 7 nci
maddesi, Bakanlar Kurulunun 24/10/2001 tarihli ve 2001/3214 sayılı Kurban
Hizmetlerinin Diyanet İşleri Başkanlığınca Yürütülmesine Dair Kararı ve
18/8/2002 tarihli ve 24850 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Kurban
Hizmetlerinin Diyanet İşleri Başkanlığınca Yürütülmesine Dair Yönetmeliğe
dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar
MADDE 4 –
(1) Bu Tebliğde geçen;
a) Başkanlık: Diyanet İşleri Başkanlığını,
b) Hayvansal atık: Kurban satış yerlerinden
kaynaklanan hayvansal dışkılar ve ölü hayvanlar ile kesilen hayvanlardan
kaynaklanan hayvansal dışkılar dahil kan, yan ürün olarak
değerlendirilemeyen deri ve postları, sakatat, kelle, her türlü kemik ve
tüyler, hastalıklı organlar ve dokuları,
c) Komisyon: İllerde vali veya görevlendireceği bir
vali yardımcısının, ilçelerde ise kaymakamın başkanlığında, Müftülük, İl/İlçe
Sağlık Müdürlüğü, İl/İlçe Halk Sağlığı Müdürlüğü, Gıda, Tarım ve
Hayvancılık İl/İlçe Müdürlüğü, Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü, Orman ve
Su İşleri İl Şube Müdürlüğü, Belediye ve Türkiye Diyanet Vakfı
temsilcisinden oluşan Kurban Hizmetleri Komisyonunu,
ç) Kurban: İbadet maksadıyla belirli bir vakitte
belirli şartları taşıyan hayvanı usulünce kesmeyi,
d) Kurul: Diyanet İşleri Başkanlığı, İçişleri
Bakanlığı, Sağlık Bakanlığı, Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, Çevre ve
Şehircilik Bakanlığı, Orman ve Su İşleri Bakanlığı ve Türkiye Diyanet Vakfı
temsilcilerinden oluşan Bakanlıklararası Kurban Hizmetleri Kurulunu,
e) TÜRKVET: Sığır cinsi hayvanlar ile koyun ve keçi
türü hayvanların, işletmelerin ve yetiştiricilerin kayıt altına alındığı
veri tabanını,
f) Yönetmelik: 18/8/2002 tarihli ve 24850 sayılı
Resmî Gazete’de yayımlanan Kurban Hizmetlerinin Diyanet İşleri
Başkanlığınca Yürütülmesine Dair Yönetmeliği,
g) Yönetim planı: Oluşacak kurban atığının miktarı,
toplanması, taşınması, geri kazanılması ve bertaraf edilmesine ilişkin
hususları içeren planı,
ifade eder.
İKİNCİ BÖLÜM
Kurban
Hizmetleri Komisyonlarının Çalışmaları
Komisyonların
çalışmaları
MADDE 5 – (1) Komisyonlar tarafından aşağıdaki çalışmalar
yapılır:
a) İlgili Bakanlar Kurulu Kararı, Yönetmelik ve bu
Tebliğ hükümleri çerçevesinde 12 Eylül 2016 tarihinde başlayacak olan
Kurban Bayramı münasebetiyle komisyon üyeleri yükümlülüklerini yerine
getirme noktasında gerekli tedbirleri alır.
b) Şehirlerde ihtiyacı karşılayacak sayıda ve
kapasitede kurban satış ve kesim yerleri ile adaklık kesim yerleri tesis
edilir.
c) Kurbanların kesim yerlerinde kesilmesi için
gerekli tedbirler alınır.
ç) Kurban satış ve kesim yerleri birbirine yakın yerlerde
planlanır, çevresel riskleri en aza indirerek varsa atık yönetimi
planlanmış alanlar seçilir.
d) Çevre kirliliğini önleyici tedbirlerin alınması
bağlamında gerek duyulduğunda pazar yerleri kurban kesim yerine
dönüştürülür.
e) Kurban satış ve kesim yerlerine ulaşımın kolay
sağlanması için yerel yönetimlerce tedbirler alınır.
f) Kurban satış yerleri, çevre ve toplum sağlığını
olumsuz etkileyecek durumlardan arındırılır.
g) Kurban satış yerleri etrafı branda ile çevrili,
üstü kapalı ve insanların sosyal ihtiyaçlarını karşılayacak şekilde
hazırlanır.
ğ) Kesim yerleri genel sağlık şartlarına uygun,
dezenfekte edilebilir, zemininde su biriktirmeyen, ışıklandırma ve
havalandırması bulunan mekanlardan seçilir. Ayrıca insanların sosyal
ihtiyaçlarını karşılayacak şekilde hazırlanır.
h) Kesim alanı ve çevresine evcil ya da sokak
hayvanlarının girmesine engel olunacak şekilde önlemler alınmalıdır.
ı) Kesim yerlerinde kesilip parçalandıktan sonra
etler hemen teslim edilmeli, bu sağlanamadığında gerekli saklama koşulları
oluşturulmalıdır.
i) Kesim yerlerinden kaynaklanacak atık suların
doğrudan alıcı ortama verilmesini engelleyici tedbirler alınır.
j) Kesim yerlerinde kesilen hayvanların deri ve
sakatatlarının zayi olmadan değerlendirilmesi hususunda gerekli tedbirler
alınır.
k) İl ve ilçelerdeki kurban satış ve kesim
yerlerinin açık adresleri, Din Hizmetleri Yönetim Sistemine (DHYS) 26
Ağustos 2016 Cuma günü mesai bitimine kadar girilir.
l) Halk Eğitim Merkezlerinde “Kesim Elemanı
Yetiştirme ve Geliştirme Kursları” düzenlenmesine devam edilir.
m) Kesim yerlerinde komisyon üyesi kurum ve
kuruluşlardan yeterli sayıda personel görevlendirilir ve ücretleri Kurban
Komisyonu hesabından ödenir.
n) Bayram günlerinde trafikte oluşan yoğunluk
dikkate alınarak kurban satış ve kesim yeri güzergahında ulaşımı
kolaylaştıracak tedbirler alınır.
o) Kesim yerlerinde kesimlerin daha düzenli
yapılması, zaman kaybının ve karmaşanın önlenmesi için randevu sistemi
uygulanır. Kesim işlemlerini bayramın ilk gününde yoğunlaştırmamak için gerekli
tedbirler alınır.
ö) “Vekaletle Kurban Kesim Organizasyonu” konusunda
bilgilendirme yapılır.
p) Kesim yerlerinde “Kasaplık Belgesi” veya Kesim
Elemanı Yetiştirme ve Geliştirme Kurslarından alınmış “Kurs Bitirme
Belgesi” ve “Hijyen Eğitimi Belgesi” olanlar görevlendirilir.
r) Kurban satış yerleri bayramdan 15 gün önce hazır
hale getirilir ve bu tarihten önce kurbanlık hayvan nakli başlatılmaz.
s) Satış ve kesim yerlerinde belediyeler gerekli
tedbirleri alır.
ş) Kesim yerine götürülürken, araca bindirilirken,
araçtan indirilirken ve kesilirken kurbanlık hayvanlara eziyet edenlere 19
uncu maddede belirtilen cezalar uygulanır.
t) İlçe Kurban Komisyonu, raporunu 12 Ekim 2016
tarihi mesai bitimine kadar İl Kurban Komisyonuna iletir. İl Kurban
Komisyonu, ilçelerden gelen raporlarla kendi raporunu kompoze ederek 31
Ekim 2016 tarihi mesai bitimine kadar Din Hizmetleri Yönetim Sistemine
(DHYS) kaydeder.
Bilgilendirme
çalışmaları
MADDE 6 –
(1) Bilgilendirme kapsamında
aşağıdaki çalışmalar yapılır:
a) İl ve ilçelerde hazırlanan kurban satış ve kesim
yerleri 28 Ağustos 2016 Pazar gününden itibaren Kurul ve Komisyon üyesi
kurum ve kuruluşların web sayfalarında yayınlanır.
b) Kurbanın dini ve sosyal boyutları hususunda
bilgilendirme yapılır.
c) Başta kist hidatik, şarbon, bruselloz,
tüberküloz gibi hayvanlardan insanlara geçen hastalıklar olmak üzere toplum
ve çevre sağlığı, etin usulüne uygun işlenmesi, pişirilmesi, tüketilmesi,
sakatatların çöpe atılmaması, evcil ve yabani hayvanlara verilmemesi ve
benzeri konularda vatandaşlarımız aydınlatılır.
ç) Kurban kesen ve hayvanı yüzerek et taksimi yapan
kimselerin etle temas eden uzuvlarında yara olmaması, bu durumda olanların
kesim, yüzme ve et taksimi işini yapmaları zorunlu ise hijyenik eldiven
kullanmaları, elde yara olduğu halde eldiven kullanmadan kesim işlemi
yapılmışsa bu etlerin çok iyi pişirildikten sonra tüketilmesi hususunda
vatandaşlarımız bilinçlendirilir.
d) Kurban olarak satın alınacak hayvanların
sağlıklı, besili, veteriner sağlık raporu/hayvan pasaportu/nakil belgesi
olan, Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığınca belirlenen koruyucu aşıları
yapılmış ve hayvan kimlik sistemine kayıtlı olanlardan seçilmesi, gebe ve
damızlık değeri yüksek dişi hayvanların kurbanlık olarak kesilmesinin önlenmesi,
kurban edilmesi uygun olan hayvanlardan öncelikle erkek olanların tercih
edilmesi gerektiği hatırlatılır.
e) Kurban olması dinen sakıncalı olan hayvanlar
kurban satış yerlerine getirilemez. Buna bağlı olarak, “Kurban kesmekle
yükümlü olan kimsenin bu ibadeti yerine getirmiş sayılması için kurbanlık
hayvanda bazı niteliklerin bulunması şart koşulmuştur. Buna göre kurban;
koyun, keçi, sığır, manda ve deveden olur. Bunların dışındaki hayvanlar
kurban olarak kesilemezler. Kurban olabilmesi için, kurbanlık hayvanın deve
için 5; sığır ve manda için 2; koyun ve keçi için 1 yaşını doldurması
gerekir. Bunun yanında koyun semizlik ve gösteriş olarak bir yaşındakilerle
aynı olursa altı ayını tamamladıktan sonra da kurban edilebilir. Kesilecek
hayvanın kurban olmaya engel bir kusurunun bulunmaması gerekir. Kurban
edilecek hayvanın sağlıklı, düzgün, azaları tamam, besili olması hem
ibadetin gaye ve mahiyetine hem de sağlık kurallarına uygun düşer. Kötürüm
derecesinde hasta, zayıf ve düşkün, bazı azaları eksik mesela bir veya iki
gözü kör, kulakları ve boynuzları kökünden kesilmiş, dili kesik, dişlerinin
tamamı veya çoğu dökülmüş, kuyruğu ve memesi kesik hayvanlar kurban olmaz.
Ancak hayvanın doğuştan boynuzsuz, şaşı, topal, deli, biraz hasta, bir
kulağı delinmiş veya yırtılmış olmasında kurban açısından bir sakınca
yoktur. Koyunun daha semiz ve lezzetli olması maksadıyla doğduğunda
kuyruğunun kısmen veya tamamen kesilmesi kusur sayılmaz” bilgileri çerçevesinde
toplum aydınlatılır.
f) Kurban satış yeri görevlileri tarafından yapılacak
kontrollerde belgesiz, sağlık durumu iyi olmayan, özellikle büyükbaş
hayvanlarda 2 yaşını doldurmamış (kapak atmamış), kurban vasfı taşımayan
hayvanların kurban satış yerine alınmayacağı ve satışına izin verilmeyeceği
ve aykırı durumlarda yasal işlem başlatılacağına ilişkin, çadır ya da padokları
kiralama yetkisine sahip kurban satış yeri yetkilileri tarafından hayvan
sahibi ya da çadır sahibinden “Kurban Satış Yeri Taahhütnamesi” Ek-4
alınarak arşivlenir. Yapılan denetimlerde kurban olmaya uygun olmayan
hayvanlar olduğu tespit edilirse ilgili hayvanlar (X) işaretiyle
işaretlenir. Kurban satış yerinin muhtelif yerlerine (X) işareti olan
hayvanların kurban olmaya uygun olmadığına dair bilgilendirme afişleri
asılır.
g) Ticaret Borsalarında olduğu gibi canlı hayvan
alım ve satımlarında tokluk firesi düşülmesi konusunda satıcılar ve
vatandaşlarımız mutat usullerle bilgilendirilir.
ğ) Anadolu’da hayvanlarda görülen şap hastalığının,
Trakya’ya geçişini önlemek üzere Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığınca alınan
tedbirler uyarınca, Kurban Bayramı münasebetiyle İstanbul’un Avrupa yakası
dahil olmak üzere Trakya’ya kurbanlık hayvan sevkinin Gıda, Tarım ve
Hayvancılık Bakanlığınca yayımlanan 2010/7, 2010/13 ve 2013/16 sayılı
Trakya’ya Yapılacak Canlı Hayvan Sevkleri Genelgelerinde belirlenen
kriterler çerçevesinde yapılacağı ve Avrupa yakası dahil İstanbul’a 28
Ağustos 2016 Pazar gününden itibaren kurbanlık hayvan sevki yapılabileceği
konusunda vatandaşlarımız aydınlatılır.
h) “Kurbanlık Hayvan Alırken Dikkat Edilecek
Hususlar” Ek-1 ve “Kesim Sonrası Teslim Edilmesi Gerekli Evrak” Ek-2
duyuruları cami ilan panoları ile kurban satış ve kesim yerlerine asılmak
suretiyle ilgililer bilgilendirilir.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Hayvan
Hareketlerinde Uyulacak Esaslar
Salgın
hastalıklar açısından dikkat edilecek hususlar
MADDE 7 – (1) Hayvanların pazarlarda ve özellikle
satılmayanların geri dönüşlerinde herhangi bir risk taşımaması için, sevk
öncesi Yurtiçi Veteriner Sağlık Raporlarının düzenlenmesinde Gıda, Tarım ve
Hayvancılık Bakanlığının 2016/02 sayılı Hayvan Hastalıkları ile Mücadele ve
Hayvan Hareketleri Kontrolü Genelgesi ve diğer talimatlarında belirtilen
koruyucu aşılamalara ilişkin hükümlere göre hareket edilecek olup özellikle
şap hastalığı yönünden aşı ve bağışıklık sürelerine dikkat edilir. Kurban
satış yerlerine girişlerde bu belgeler mutlaka kontrol edilir.
(2) Kurbanlık hayvan yetiştiren işletmelerdeki
büyükbaş ve küçükbaş hayvanlar salgın hastalıklar yönünden kontrol edilir.
Hayvan pazarı, borsa, geçici hayvan satış ve kesim yerlerinin resmi ve
belediye veteriner hekimlerince yapılan kontrol ve denetimleri
sıklaştırılır.
(3) Veteriner Sağlık Raporu düzenlenmeden önce
resmi veteriner hekimlerce kurbanlık hayvanların sağlık kontrolü yapılarak
sadece sağlıklı hayvanların sevklerine müsaade edilir, satılmayan
hayvanların geri dönüşlerinde veteriner sağlık raporu alınması hususunda
yetiştiriciler bilgilendirilir. Bulaşıcı hastalığa yakalanmış veya
hastalıktan şüpheli hayvanlara 11/6/2010 tarihli ve 5996 sayılı Veteriner
Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanunu ile bu Kanuna dayanılarak
çıkarılan yönetmelik ve talimatların ilgili hükümlerine göre işlem yapılır.
(4) Büyükbaş hayvan sevklerinde şap aşısı yaptırmış
olma şartı aranır. Büyükbaş hayvanların şap hastalığına karşı aşılanıp
aşılanmadığı kayıtlar ve aşılama makbuzları ile kontrol edilerek veteriner
sağlık raporunun ilgili bölümüne şap aşısının yapıldığı tarih, aşının seri
numarası, aşılama-serumlama makbuzunun tarihi ve seri numarası yazılır.
(5) Sevk öncesinde hayvanların klinik muayenesi
yapılır, muayenede şap hastalığı varlığı ya da şüphesi bulunmaması, sevk
oldukları ve sevk edilecekleri yerin şap hastalığı şüphesi ya da mihrakı
nedeniyle oluşturulmuş koruma ve gözetim bölgesi olmaması durumunda,
hayvanların sevkine müsaade edilir.
(6) Hayvan pazarı, borsa ve geçici hayvan satış
yerlerinde hastalık bulaştırma riskinin ortadan kaldırılması için,
hayvanların ilk çıkış yerlerinde veteriner sağlık raporu düzenlenirken
uygulanan koruyucu aşılama ve bağışıklık süreleri dikkate alınır ve satış
yerlerine girişlerde de bu bilgiler kontrol edilir.
(7) Kurbanlık olarak sevk edilecek koyun ve keçi
türü hayvanların hayatları boyunca en az bir kez PPR aşısı ile aşılanmış
olmaları gerekmektedir. PPR aşı uygulamaları üzerinden 15 gün geçmeyen
küçükbaş hayvanların nakillerine yeterli koruma oluşmaması nedeniyle izin
verilmez. Kurbanlık olarak sevk edilecek koyun ve keçi türü hayvanların
sevklerinde şap aşısı yaptırmış olma şartı aranmaz.
(8) Trakya’daki iller ile İstanbul ili Avrupa yakasına,
Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığının 2010/7, 2010/13 ve 2013/16 sayılı
Trakya’ya Yapılacak Canlı Hayvan Sevkleri Genelgeleri kapsamında uygun
şartları taşıyan kurbanlık hayvanların sevklerine 28 Ağustos 2016 Pazar
gününden itibaren başlanacak olup bu tarihten önce kesinlikle sevk işlemi
yapılmaz.
(9) İstanbul ili Anadolu yakasına kurbanlık hayvan
sevkleri de 28 Ağustos 2016 Pazar gününde başlayacak olup, bu tarihten önce
sevk işlemleri yapılmayacaktır.
(10) Hayvan pazarı, borsa, geçici hayvan satış
merkezi, kesim yerleri ile nakil araçlarının temizlik ve dezenfeksiyonu
aksatılmaz. Görevlilerce dezenfeksiyon kayıtları tutulur ve kontrollerde
gösterilir.
(11) Hayvan nakil araçlarında kullanılmak üzere
hayvan pazarı, borsa ve hayvan satış yerlerinde temiz altlık bulundurulur.
Nakil sonrasında araçlarda bulunan altlık ve gübreler şap hastalığını
bulaştırma riskinin yok edilmesi açısından güvenli bir şekilde imha edilir.
Bunların gübre olarak arazide kullanılmasına izin verilmez.
Kurbanlık
hayvan sevkleri ile ilgili alınacak önlemler
MADDE 8 –
(1) İller arası sevk edilecek
kurbanlık hayvanlar için TÜRKVET üzerinden tanzim edilen veteriner sağlık
raporu düzenlenmeden önce usulüne uygun bastırılmayan, silintili ve
okunaksız olan pasaportlar/nakil belgeleri işleme konulmaz.
(2) İller arası sevki talep edilen fakat
küpelenerek tanımlanmamış, veri tabanına kaydedilmemiş, yanlarında
pasaportları/nakil belgeleri bulunmayan hayvanların sevklerine izin
verilmez.
(3) Kurbanlık hayvanlar için veteriner sağlık
raporu düzenlenmeden önce kulak küpe numaraları TÜRKVET’ten mutlaka kontrol
edilerek hayvanların veri tabanındaki bilgileriyle uyum gösterip
göstermediği kontrol edilir.
(4) Veteriner sağlık raporunun kayıt sistemi
üzerinden düzenlenememesi halinde matbu veteriner sağlık raporu kullanılır,
bu durumda kulak küpesi ve pasaportu bulunan sığır cinsi hayvanların
veteriner sağlık raporunun ilgili hanesine kulak küpe numaraları yazılır,
gerektiğinde kulak küpe numaraları mühürlü ve imzalı olarak ayrı bir kağıda
listelenerek veteriner sağlık raporuna iliştirilir ve veteriner sağlık
raporunun üzerine “Kurbanlık” ibaresi yazılır.
(5) Koyun ve keçi türü hayvanların kulak
küpelerinin yazılı olduğu nakil belgesi resmi veteriner hekim tarafından
kaşelenip imzalanarak veteriner sağlık raporuna eklenir. Sevk raporu
üzerine “Kurbanlık” ibaresi yazılır.
(6) TÜRKVET veri tabanlarında geçici kurban satış
yeri için her ilçeye bir işletme numarası tahsisi yapılmıştır. Kurbanlık olarak
veteriner sağlık raporu verilen sığır cinsi hayvanlar ile koyun ve keçi
türü hayvanların, gideceği il/ilçenin geçici kurbanlık hayvan satış
yerlerine veri tabanında nakilleri yapılır. (Örn. Ankara ili Çankaya ilçesi
için geçici kurban satış yeri işletme numarası TR068888800023 olarak
belirlenmiştir.) Hareketin tamamlanması için varış işletmesinin bağlı
bulunduğu il/ilçe müdürlüğü tarafından veteriner sağlık
raporu/pasaport/nakil belgesi kontrol edildikten sonra uygun olanlar için
varış hareketi onaylanır.
(7) TÜRKVET veri tabanında nakli yapılan kurbanlık
hayvanların veteriner sağlık raporuna “Türkvet’te nakilleri yapılmıştır”
ibaresi mutlaka yazılır.
(8) Kurbanlık hayvanlar, yurtiçi veteriner sağlık
raporu düzenlenmeden önce, kırım kongo kanamalı ateşi hastalığının
taşıyıcısı olan keneler yönünden; özellikle hastalığın görüldüğü il ve
ilçelerde dikkatli bir şekilde muayene edildikten sonra sevk edilir.
Kurbanlık
hayvanların yüklenmesi, taşınması ve boşaltılması ile ilgili hususlar
MADDE 9 – (1) Nakil araçları hayvanların güvenli bir biçimde
sevklerini sağlamak amacıyla, üzerleri hava şartlarına uygun ve hayvanlara
yeterli hava sağlayacak şekilde kapatılır. Ayrıca kapaklar sağlam ve
hayvanların atlama ve kaçmalarını engelleyecek şekilde olur.
(2) Nakil araçlarına dışarıdan görülecek şekilde,
hayvan nakledildiğini belirten levhalar asılır.
(3) Araçlarda hayvanların hacimlerine ve planlanan
yolculuğa uygun yeterli alan ve yükseklik olması sağlanır. Araçların
yükleme yapılmadan önce temizlik ve dezenfeksiyonu yapılır, aracın taban
döşemeleri üzerine en az 2 cm kalınlığında yataklık, sap, saman, talaş ve
benzeri maddeler serilir.
(4) Hayvanların nakil vasıtalarına aşırı
yüklenmelerine, nakliye sırasında yaralanma veya gereksiz yere acı
çekmelerine neden olabilecek nakil vasıtaları ile sevklerine izin verilmez.
(5) Hayvanların nakliyesinin uzun sürmesi durumunda
(8 saatten fazla), uygun aralıklarla hayvanlara yem ve su verilmesi ve
dinlendirilmesi konularında nakliyeci ve hayvan sahibine bilgi verilir,
nakil araçlarının yem ve su yönünden tedarikli olup olmadıkları, ilk yardım
çantası ile yeteri miktarda urgan, yular bulundurup bulundurmadıkları
kontrol edilir. Nakilde hayvan refahı kurallarına uyulur.
Kurbanlık
hayvanların sevkleri sırasında yapılacak kontroller
MADDE 10
– (1) Kurban bayramı öncesinde
kurbanlık hayvanların sevklerinin kontrol ve denetimi açısından İl/İlçe
Emniyet Müdürlüğü, Jandarma Komutanlığı ve Belediye Zabıtası ile sıkı
işbirliği ve koordinasyon sağlanarak, belgesiz hayvan hareketlerine karşı
düzenlenen yol kontrol ve denetimlerinin sayısı artırılır.
(2) Özellikle İstanbul (Kavacık ve Çamlıca Hayvan
Sevk Kontrol Noktaları), Çanakkale (Lapseki Merkez İskelesi) ile Ulaştırma,
Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı uhdesinde bulunan Yol Kenarı Denetim
İstasyonlarında güvenlik güçleriyle gerekli koordinasyon sağlanarak
kurbanlık hayvan sevklerinde daha etkin denetim ve kontrol yapılır. İhtiyaç
duyulması halinde Kurban Hizmetleri Komisyonu Kararı ile yeni denetim
noktaları belirlenir.
(3) Yol kontrol ve denetimleri sırasında nakil
vasıtalarında hayvanların acı çekmelerine neden olabilecek şekilde aşırı
yükleme ile hasta hayvanların bulunduğu tespit edilirse bu araçlar sevkten
alıkonur.
Kurban
satış yerlerine yönelik alınacak önlemler
MADDE 11
– (1) Hayvancılık işletmelerinden
doğrudan yapılan satışlar hariç kurbanlık hayvanlar; hayvan pazarı, canlı
hayvan borsası, hayvan park ve panayırlarının yanı sıra komisyonlarca
alınan kararlar doğrultusunda belirlenen kurban satış yerlerinde ve özel
kurban kesimi yapılacak işletmelerde alınıp satılır. Önceden belirlenen
yerler dışında, kurbanlık hayvan alım ve satımlarına müsaade edilmez. Bu
konuda yetiştiriciler ve satıcılara komisyonlarca bilgilendirme yapılır.
(2) Kurban satış yerlerine getirilen hayvanların il
içi hareketlerinde pasaport/nakil belgesi, iller arası hareketlerinde ise
veteriner sağlık raporları, pasaport/nakil belgeleri kontrol edilerek,
belgeleri tam olanların girişine izin verilir. Sığır Cinsi Hayvanların
Tanımlanması, Tescili ve İzlenmesi Yönetmeliğine ve Koyun ve Keçi Türü
Hayvanların Tanımlanması, Tescili ve İzlenmesi Yönetmeliğine göre
küpelenmemiş ve kayıt altına alınmamış hayvanların kurban satış yerlerine
girişlerine müsaade edilmez.
(3) Kurban satış yerlerine 6 ncı maddenin birinci
fıkrasının (f) bendinde belirtilen hususlara uymayan, ayrıca küpesiz ve
belgesiz hayvan girişleri önlenir.
(4) Kurban satış yerlerinde komisyonlarca
belirlenecek yeterli sayıda resmi/belediye/serbest veteriner hekim,
belediye zabıtası ile din görevlilerinden oluşan “Kurban Kontrol ve Denetim
Birimi” kurulacaktır. Bu birimde görev yapacak serbest veteriner hekimler,
Veteriner Hekim Odaları ile işbirliği yapılarak belirlenir.
(5) Kurban satış yerleri belediyelerce her gün
sabah ve akşam temizlenir, ayrıca etkin dezenfektan maddeler kullanılarak
dezenfekte edilir.
(6) Kurban satış yerlerinde değişik bölgelerden
hayvanlar bir araya gelmekte, satılamayan hayvanların geri dönüşlerinde
hastalık bulaştırma riski bulunmaktadır. Bu sebeple satış yerlerine gelen
hayvanlar giriş ve çıkışlarda bulaşıcı hastalıklar yönünden kontrol
edilerek hastalıklı hayvanların nakline izin verilmez.
(7) “Kurban Satış Yerleri Kontrol Formu” Ek-5 ve
“Kurban Kesim Yerleri Kontrol Formu” Ek-6 her kurban satış ve kesim yeri
için, komisyonca belirlenen denetçilerce doldurulur. 60 üstü puanla
değerlendirilen yerler için uygunluk, 60 puan altıyla değerlendirilen
yerler için uygunsuzluk belgesi düzenlenir. Uygunsuzluk belgesi düzenlenen
kurban satış ve kesim yerlerinin girişlerine “Standartlara Uygun Değildir”
yazısı asılır ve Kurban Bayramının ilk gününe kadar şartlarını düzelterek
puanını 60’a çıkarmadığı takdirde komisyonca belirlenen ceza ile tecziye
edilir.
Kurbanlık
hayvanların kesiminde ve kesim yerlerinde dikkat edilecek hususlar
MADDE 12
– (1) Kurbanlık hayvanlar,
belediyelerden çalışma izni almış kesimhane ile Komisyonların belirlediği
kesim yerlerinde kasaplık belgesi veya Kesim Elemanı Yetiştirme ve
Geliştirme Kurslarından alınmış “Kurs Bitirme Belgesi” olanlar tarafından;
köylerde ve belirlenmiş kesim yeri bulunmayan yerlerde ise -cadde, sokak ve
parka bakmamak kaydıyla kendi bahçelerinde usulüne uygun olarak ve çevreye
zarar vermeyecek şekilde- ehil kişilerce kesilir.
(2) Cadde, sokak ve park gibi kamusal alanlarda
kurbanlık hayvan kesimleri yapılamaz.
(3) Kesim yerleri; resmi ve belediye veteriner
hekimleri, belediye zabıta ekipleri ile din görevlileri işbirliğinde etkin
olarak denetlenir ve kontrol edilir.
(4) Kesim yerlerindeki atıkların çevre kirliliğine
sebep olmaması için gerekli önlemler alınır.
(5) Kesilen hayvanlara ait hastalıklı organlar,
kesim sırasında oluşan atıklar, kist hidatik riskine karşı karaciğerler ve
akciğerler kesinlikle evcil ve yabani hayvanlara verilmez. Hayvanların
çıkaramayacağı derinlikte çukurlara gömülerek bertaraf edilir.
(6) Belediye ve/veya muhtarlıkça çevre ve toplum
sağlığı dikkate alınarak temizlik yaptırılır.
Kulak
küpesi ve pasaportların toplanması ve kayıtlarının silinmesi
MADDE 13
– (1) Kurban satış yerlerinde sığır
cinsi hayvan satışlarında, kesilen hayvanların kayıtlardan düşülmesi
maksadı ile satıcı, hayvan pasaportlarının ilgili kısımlarını bu
hayvanların kurbanlık olarak satıldığını belirterek yedi gün içinde en
yakın İl/İlçe Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğüne teslim eder.
(2) Kesimhanelerde kesilen kurbanlık sığır cinsi
hayvanların kulak küpeleri Sığır Cinsi Hayvanların Tanımlanması, Tescili ve
İzlenmesi Yönetmeliğinin ilgili hükümleri çerçevesinde biriktirilerek
Bakanlıkça belirlenen usul ve esaslar gereğince imha edilir, kesilen sığır
cinsi hayvanların veri tabanından düşümleri yapılır, hayvan pasaportları en
yakın İl/İlçe Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğüne kesim tarihlerinden
itibaren yedi gün içinde teslim edilir.
(3) Kesimhanelerde kesilen kurbanlık koyun ve keçi
türü hayvanların kulak küpeleri Koyun ve Keçi Türü Hayvanların
Tanımlanması, Tescili ve İzlenmesi Yönetmeliğinin ilgili hükümleri
çerçevesinde biriktirilerek Bakanlıkça belirlenen usul ve esaslar gereğince
bulundukları yerin İl/İlçe Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğünün kontrolünde
imha edilir ve koyun keçi türü hayvanların veri tabanından düşümleri
yapılır.
(4) Komisyonun belirlediği yerler dışında ve
köylerde kesilecek kurbanlık sığır cinsi hayvanların kulak küpeleri ve
pasaportlarının, koyun ve keçi türü hayvanların kulak küpelerinin
toplanarak veri tabanından düşümlerinin sağlanabilmesi yönünden İl/İlçe
Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürlükleri, kendi yetki ve sorumluluk
sahalarındaki mahalle ve köy muhtarları ile bir bilgilendirme toplantısı
düzenler ve bu konuda muhtarlara yazılı tebligat yapılır.
(5) İl/İlçe Gıda, Tarım ve Hayvancılık
Müdürlüklerince kendilerine teslim edilen kulak küpeleri, pasaportları ve
kulak küpe numaralarının listesine istinaden kurbanlık olarak kesilen
hayvanların bilgisayar destekli veri tabanından kayıt düşümleri yapılır.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Kurban
Hizmetleri Kapsamında Alınacak Çevresel Önlemler
Çevre
kirliliğine karşı önleyici tedbirler
MADDE 14
– (1) Büyükşehirlerde büyükşehir
belediyeleri, diğer yerlerde belediyeler tarafından ilgili Bakanlar Kurulu
Kararı, Yönetmelik, Tebliğ, Kurul kararları ve 9/8/1983 tarihli ve 2872
sayılı Çevre Kanununun ilgili maddelerinin uygulanmasını sağlamak
maksadıyla, 15 inci maddede belirtilen hükümler çerçevesinde kurban satış
ve kesim yerlerinde çevre kirliliğini önleyici tedbirleri de içeren bir
yönetim planı hazırlanarak Komisyona sunulur ve uygulanır.
Kurban
satışı ve kesimi yapılacak yerlerin fiziksel özellikleri ve uyulması
gereken kurallar
MADDE 15
– (1) Mevcut hayvan pazarları ve
borsaların dışında Komisyonlarca şehrin nüfus yoğunluğu dikkate alınarak
şehirlerin ana girişlerinde ve uygun diğer alanlarda kurban satış yerleri
belirlenir. Hayvanların şehir merkezlerine girişlerine ve bu satış
yerlerinin dışında diğer yerlerde satışına müsaade edilmez.
(2) Su, elektrik, kanalizasyon veya foseptik çukuru
ve benzeri alt yapısı olan yerler hazırlanır.
(3) Kesim yerinin tabanı beton, beton asfalt ve
benzeri sızdırmaz malzemeden olur.
(4) Kurban satış ve kesim yerlerinde, su, tuvalet,
kapalı oturma yeri ve benzeri sosyal ihtiyaçların karşılanacağı yerler ile
hayvanların taşındıkları araçlara bindirilmesine ve araçlardan
indirilmesine uygun rampalar yapılır.
(5) Hayvanlar, zemini temiz ve kuru, etrafı ve üstü
kapalı mahallerde, büyükbaş hayvanlar uzun ipli yular ile muhafaza edilir
ve nakilleri sırasında yeteri kadar tecrübeli eleman bulundurulur.
(6) Kesim yeri için, tazyikli suyla yıkama imkanına
sahip, zeminde gerekli ızgara sistemi bulunan mekanlar seçilir, atık sular
çevreye bırakılmaz, yeterli miktarda aydınlatma ve havalandırma sağlanır.
(7) Hayvan dışkıları ve benzeri atıklar sızdırmaz,
dayanıklı, yüksek yoğunluklu polietilen siyah torbalara 2/3 oranında
konulur, gerektiğinde ikinci torba kullanılır, ağzı iyice bağlanır ve
sızdırmaz kapalı özel atık taşıma kamyonları ile belediye tarafından
düzenli olarak bertaraf edilir.
(8) Satış yerlerinin temizlenmesi ve atıkların
alınması belediyelerce her gün yapılır.
(9) Belediyeler bayram öncesi ve süresince satış
yerlerinde, bayram süresince kesim yerlerinde temizlik ve denetim
birimlerinden yeterli sayıda eleman bulundurur.
(10) Satış noktalarında hayvan atıkları dışındaki
atıklar da aynı şekilde biriktirilerek en kısa sürede belediyelerce düzenli
olarak bertaraf edilmek üzere alınır.
(11) Belediyeler kurban satış ve kesim yerlerinde
yeterli miktarda atık taşıma aracı ve konteyner bulundurur.
(12) Belediyeler atık konteynerleri dolmadan ve
toplanan atıkları sıkıştırmadan bertaraf alanına ulaştırır.
(13) Belediyeler kurban satış ve kesim yerlerinde
hayvanları tartmak için kantar bulundurur.
(14) Kullanılacak tüm makine ve ekipman ile
çalışanların temizlik ve dezenfeksiyonu yaptırılır. Yeterli miktar ve
basınçta ve içilebilir nitelikte kullanma suyu bulundurulur.
(15) Biriken gübre, çöp ve sakatat ile diğer
atıklar çevreye zarar vermeyecek şekilde üstü kapalı bir mahalde toplanır
ve daha sonra hijyenik şartlara uygun olarak izale, bertaraf ve tahliyesi
sağlanır. Kesim sonrası ortaya çıkan kan, tank veya benzeri sızdırmaz bir
yerde toplanır ve uygun bir şekilde bertaraf edilir. Gübre birikimi için
özel bir yer ayrılır. Hastalıklı organlar ile karkaslar en az iki metre
derinliğinde çukurlara gömülüp üzeri kireçle örtülür veya uygun bir yerde
yakılarak imha edilir. İmha işleminin, yakma suretiyle yapılması durumunda
ilgili mevzuat hükümlerine uyulur.
Etrafı
kapatılmış özel mülk veya bahçesinde kurban keseceklerin uyması gereken
kurallar
MADDE 16
– (1) Kesim yeri beton, beton
asfalt ve benzeri sızdırmaz malzemeden olur, çıkan kanın toprağa dağılmasını
önlemek üzere hemen toprakla kapatılır, gerektiğinde kireçlenir.
(2) Kurbandan çıkan kullanılmayacak olan işkembe ve
diğer benzeri atıklar sızdırmaz, dayanıklı yüksek yoğunluklu polietilen
siyah torbalara 2/3 oranında konulur, gerektiğinde ikinci torba kullanılır,
ağzı iyice kapatılıp bağlanır ve bayram süresince düzenli olarak hizmet
verecek olan belediye temizlik ekiplerine teslim edilir. Bu hizmetlerin
verilmediği yerlerde bahsedilen atıklar ve var ise hastalıklı bölümler
kesim yapanlar tarafından en az iki metre derinliğinde çukura gömülür.
(3) Kesim sonunda kesim mahalli kanlı ve kirlenmiş
bir durumda bırakılmaz, kan izi kalmayacak şekilde temizlenir, gerektiğinde
kireçlenir.
(4) Kurban derilerinin taşınması esnasında kan
sızmalarına ve çevre kirliliğine neden olunmaması yönünde tedbir alınır.
Belediyelerin
yükümlülükleri
MADDE 17
– (1) Bayram öncesi ve bayram
süresince belediyeler, kurban satışı ve kurban kesimi yapılacak yerlerde 15
inci maddede belirtilen çevre kirliliğine neden olunmaması için dikkat
edilmesi gereken hususlar ile denetim esaslarına ilişkin hazırlanan 14 üncü
maddede belirtilen yönetim planı çerçevesinde yeterli sayıda temizlik ekiplerini,
araçlarıyla birlikte düzenli olarak çalışır halde tutarlar. Bayram
süresince temizlik elemanı ve atık toplama aracı sayısı arttırılır.
(2) Satış ve kesim yerlerinden kaçan büyükbaş
hayvanların yakalanması için yakalama ekipleri oluşturulur.
Denetim
işlemleri
MADDE 18
– (1) Kurban hizmetlerinin
denetlenmesi Kurul ve Komisyon üyesi kurum ve kuruluşlar ile kolluk
kuvvetlerince yapılır.
(2) Bayram öncesi ve bayram süresince zabıta
birimlerince aralıksız denetim yapılır.
(3) Kurbanlık hayvanların yüklenmesi ve sevkleri
sırasında ve hayvan kesimi/satışı yapılan yerlerde, Komisyon üyesi kurum ve
kuruluşlar ile kolluk kuvvetlerince “Kontrol Listesi” Ek-3 çerçevesinde
denetimler gerçekleştirilir, denetimlere ait kontrol listeleri dosyasında
muhafaza edilir.
Cezai
hükümler
MADDE 19
– (1) İlgili mevzuat ve
Kurul/Komisyon Kararlarına aykırı hareket edenler hakkında aşağıdaki cezai
işlemler uygulanır:
a) Kurban satış ve kesim yerlerinde; ilgili mevzuat
ve Kurul/Komisyon Kararları ve 2872 sayılı Çevre Kanunu hükümleri
kapsamında çevre kirliliğinin önlenmesi için dikkat edilmesi gereken
hususlar ve denetim esaslarına ilişkin hazırlanan yönetim planı
çerçevesinde denetim yapılır. 2872 sayılı Çevre Kanununun 8 inci maddesinde
yer alan hususlara aykırı hareket edenlerden;
1) Park, bahçe, cadde, sokak, bina önleri, meydan
gibi umuma açık ve kurban satış ile kesimine uygun olmayan yerlerde bu tür
faaliyetlerde bulunanlar ile kesime uygun alanlarda gerekli önlemleri
almayanlara Çevre Kanununun 20 nci maddesinin (s) bendi gereğince, 196 TL,
2) Kurban kesim yerlerinde gerekli yasaklara
uymayan ve önlem almadan kurban atıklarını toprağa veren tesislere ise
Çevre Kanununun 20 nci maddesinin (j) bendi gereğince toplu kesimler için
49.095 TL, bu fiilin konutlarda işlenmesi halinde 1.221 TL cezai işlem aynı
Kanunun 24 üncü maddesi kapsamında uygulanır.
b) Cadde, sokak ve parkları kurban kesim yeri
olarak kullananlar ile kurban kesiminden sonra kan, atık ve iç organları
sokak, cadde ve parklarda bırakanlara, yetkili birimlerce gerekli yasal
yaptırımlar uygulanır.
c) 24/6/2004 tarihli ve 5199 sayılı Hayvanları
Koruma Kanununun 10 uncu maddesinin birinci fıkrasına göre; satılırken,
hayvanların sağlıklarının iyi, barındırıldıkları yerin temiz ve sağlık
şartlarına uygun olması zorunludur.
ç) 5199 sayılı Kanunun 12 nci maddesinin birinci
fıkrasına göre; hayvanların kesilmesi; dini kuralların gerektirdiği özel
koşullar dikkate alınarak hayvanı korkutmadan, ürkütmeden, en az acı
verecek şekilde, hijyenik kurallara uyularak ve usulüne uygun olarak bir
anda yapılır. Hayvanların kesiminin ehliyetli kişilerce yapılması sağlanır.
Bu hükümlere aykırı hareket edenlere hayvan başına 1.057 TL idari para
cezası uygulanır.
d) İlgili Yönetmelik hükümlerine aykırı hareket
edenlere hayvan başına 2.651 TL idari para cezası uygulanır.
e) 5199 sayılı Kanunun 14 üncü maddesinin (a)
bendine göre; hayvanlara kasıtlı olarak kötü davranmak, acımasız ve zalimce
işlem yapmak, dövmek, aç ve susuz bırakmak, aşırı soğuğa ve sıcağa maruz
bırakmak, bakımlarını ihmal etmek, fiziksel ve psikolojik acı çektirmek
yasak olup bu hükme aykırı davrananlara 526 TL idari para cezası uygulanır.
f) 5199 sayılı Kanunun 14 üncü maddesinin birinci
fıkrasının (e) bendine göre; kesin olarak öldüğü anlaşılmadan hayvanların
vücutlarına müdahalede bulunmak yasak olup bu hükme aykırı davrananlara 526
TL para cezası uygulanır.
(2) Birinci fıkrada yer alan cezai işlemler
İçişleri Bakanlığı, Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, Orman ve Su
İşleri Bakanlığı, Çevre ve Şehircilik Bakanlıklarının ilgili birimleri ile
belediyelerce uygulanır.
BEŞİNCİ BÖLÜM
Çeşitli ve Son
Hükümler
Koordinasyon
sağlanacak kurum ve kuruluşlar
MADDE 20
– (1) Koordinasyon sağlanacak
kurum ve kuruluşlar aşağıda gösterilmiştir:
a) Diyanet İşleri Başkanlığı,
b) İçişleri Bakanlığı,
c) Milli Eğitim Bakanlığı,
ç) Sağlık Bakanlığı,
d) Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı,
e) Çevre ve Şehircilik Bakanlığı,
f) Orman ve Su İşleri Bakanlığı,
g) Belediyeler,
ğ) TRT Genel Müdürlüğü,
h) Türkiye Diyanet Vakfı,
ı) Özel Radyo ve Televizyon Kuruluşları,
i) Ticaret Borsaları,
j) Türk Veteriner Hekimleri Birliği,
k) Kasaplar Odası,
l) Et ve Süt Kurumu.
Diğer
hususlar
MADDE 21
– (1) Komisyonlar tarafından
düzenlenecek eğitim kurslarına komisyon üyesi kurum ve kuruluşlar
tarafından gerekli destek sağlanır.
(2) Komisyonlarca gerekli görülen il ve ilçelerde
Kurban Bayramı öncesinde ve süresince İl Gıda, Tarım ve Hayvancılık
Müdürlerinin sorumluluğunda ve Hayvan Sağlığı, Yetiştiriciliği ve Su
Ürünleri Şube Müdürlerinin koordinasyonunda yeterli sayıda araç ile nöbetçi
veteriner hekim görevlendirilir. Satılamayan hayvanların geri dönüşlerinde
veteriner sağlık raporu düzenlenebilmesi amacıyla Gıda, Tarım ve
Hayvancılık İl/İlçe Müdürlüklerince yeterli sayıda veteriner hekim
görevlendirilir.
(3) Bu Tebliğin üçüncü bölümünde yer alan
hususların yerine getirilmesi ve ilgili tüm kurum ve kuruluşlarla gerekli
işbirliği ve koordinasyonun sağlanması için il ve ilçelerde Hayvan Sağlık
Zabıtası Komisyonları acilen toplanır ve Tebliğ hükümlerinin işlerliğini
artırmaya yönelik gerekli karar ve önlemler alınır.
(4) Belediyeler, halk sağlığı müdürlükleri ve toplum
sağlığı merkezleri tarafından kurban kesim günlerinde kesim yerlerinden
gelecek çağrılara seri bir şekilde ulaşılabilmesi için gerekli tedbirler
alınır ve bu hususta bilgilendirme çalışmaları yapılır.
(5) Başkanlıkça TRT ve özel radyo ve televizyon
kuruluşları ile işbirliği yapılarak Kurban Bayramı öncesi kamuoyunun
bilgilendirilmesi sağlanır.
Yürürlük
MADDE 22
– (1) Bu Tebliğ yayımı tarihinde
yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 23
– (1) Bu Tebliğ hükümlerini
Başbakan Yardımcısı yürütür.
Ekleri için tıklayınız
|